အရင်ကတရားရှု့မှတ်ရာတွင် စိတ်သည် သိနေသည့်သဘောလေးသာလျှင်သည်။ထိုစိတ်အခြေအနေသည်လည်းလှုပ်ခတ်နေသည့်သဘောရှိသည်ဟု မိမိတွေရှိထားသောအခြေအနေကိုပြောဖူးပါသည်။ ယခုအခါ မိမိစိတ်သည် ထိုသိနေသောသဘောလေးမှကွာသွား၍ အခြားအာရုဏ်များကိုဝင်လာသည်။ ဥပမာဆိုကြပါစို့ အသံတစ်ခုကြား လိုက်သည်ဆိုပါစို့။မိမိစိတ်သည် လောဘဖြစ်သွားလား ဒေါသဖြစ်သွားလား လောဘဖြစ်ရင်လောဘဖြစ်နေသည်ဟုသိလိုက်သည်။ထိုလောဘသည် အကြောင်းတိုက်ဆိုင်လာ၍ ကြားစိတ်ပေါ်ပီး သင်ညာမှ ကောင်းသည်ဟုမှတ်ယူထား၍ လောဘတရားဖြစ်လာရသည်။ဒီလောဘသည် ငါလည်းမဟုတ် ငါ့ဟာလည်းမဟုတ်ဟုသိလိုက်ပါသည်။ထိုသို့တွေး၍သိနေသောအချိန်ပင် ထိုလောဘတရားကမရှိတော့ပါစသဖြင့် ဒေါသတရား မောဟတရား ‌မာန်မာန တရားများကိုရှုမှတ်မှုဖြစ်လာသည်။ဝေဖန်ရှင်းပြပေးပါ။

ဒီလိုရှုမှတ်နေတာ ကောင်းပါတယ်။ သင်ရဲ့တရားကျင့်စဉ်မှာ တိုးတက်မှုတွေရှိနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် သတိနဲ့ သမ္ပဇည် တိုးတက်လာတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ၁။ အရင်က သိနေတဲ့သဘောလေးပဲရှိနေတာကနေ အခုအခါ အာရုံအမျိုးမျိုးကို သတိထားမိလာတယ်။ ဒါဟာ သတိပဋ္ဌာနတရားတွေ တိုးတက်လာတာပါ။ ၂။ အာရုံတစ်ခုပေါ်လာရင် အဲဒီအာရုံကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ စိတ်ကိုလည်း သိနိုင်လာတယ်။ ဥပမာ - အသံကြားတဲ့အခါ လောဘဖြစ်လာတာကို သိတယ်။ ဒါဟာ ဓမ္မာနုပဿနာ သတိပဋ္ဌာန်ပါ။ ၃။ လောဘစတဲ့ ကိလေသာတွေဟာ အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတယ်ဆိုတာ သိလာတယ်။ ဒါဟာ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်သဘောကို နားလည်လာတာပါ။ ၄။ လောဘစတဲ့ ကိလေသာတွေဟာ အတ္တမဟုတ်ဘူးဆိုတာ သိလာတယ်။ ဒါဟာ အနတ္တလက္ခဏာကို သိလာတာပါ။ ၅။ ကိလေသာတွေကို ရှုမှတ်လိုက်တဲ့အခါ ပျောက်သွားတယ်ဆိုတာ သိလာတယ်။ ဒါဟာ အနိစ္စလက္ခဏာကို သိလာတာပါ။ ဒီလိုရှုမှတ်နေတာ မှန်ကန်ပါတယ်။ ဆက်လက်ပြီး အားထုတ်သွားပါ။ ပိုပြီး နက်နဲတဲ့ တရားအမြင်တွေ ရလာပါလိမ့်မယ်။ သို့သော် ဒီလိုအမြင်တွေရလာတဲ့အခါ ဝိပဿနာဉာဏ်စဉ်တွေနဲ့ ညီမညီ ဆရာသမားတွေနဲ့ တိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။