တရားရှု့မှတ်နေစဉ် မိမိစိတ်သည် အခြားအာရုဏ်များရှိနေသော်လည်း အာရုဏ်မရှိသကဲ့သို့ဖြစ်နေသည့်သဘောရှိသည်။သို့သော်သိနေသည့်သဘောတော့ရှိနေ၏။ အကယ်၍အခြားသောအာရုဏ်အပေါ်စိတ်ရောက်သွားသော်လည်း လျှပ်တစ်ပြက်မျှသာဖြစ်ပီး သိနေသည့်စိတ်သဘောသို့ပြန်လာသည်။ ထိုသိနေသည့်သဘောမျှသည် မည်သည့်အာရုဏ်ကိုမှီနေသနည်း။မည်သို့သောသဘောကြောင့်ဖြစ်သနည်း

ဤမေးခွန်းသည် နက်နဲသော ဝိပဿနာဘာဝနာ အတွေ့အကြုံနှင့် ပတ်သက်နေပါသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ အလိုအရ ဤသို့ရှင်းပြနိုင်ပါသည်: သင်ဖော်ပြသော အတွေ့အကြုံသည် စိတ်၏သဘာဝကို သေချာစွာ သတိပြုမိခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေရာတွင် "သိနေသည့်သဘော" ဟုဆိုသည်မှာ သတိ (စတိ) နှင့် သမ္ပဇည (စမ္ပဇဉ္ည) ဟုခေါ်သော အသိတရားနှစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ ဤသိနေသည့်သဘောသည် မည်သည့်အာရုံကိုမျှ မမှီခိုပါ။ ၎င်းသည် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် ခေါ်ဆိုသော "သတိပဋ္ဌာန" ဟူသော သတိထားမှု၏ အခြေခံသဘောတရား ဖြစ်ပါသည်။ ဤအခြေအနေတွင် စိတ်သည် အာရုံများကို လျင်မြန်စွာ သတိပြုမိသော်လည်း ထိုအာရုံများတွင် မတွယ်တာဘဲ ပကတိ သိနေသည့် အခြေအနေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနေခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဤသဘောသည် ဝိပဿနာဘာဝနာ၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်သော "ဝိရာဂ" (တွယ်တာမှုကင်းခြင်း) နှင့် "နိဗ္ဗိဒါ" (ငြီးငွေ့ခြင်း) တို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသော အခြေအနေသို့ ဦးတည်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဤအတွေ့အကြုံသည် သင့်ဘာဝနာ အလေ့အကျင့် တိုးတက်နေကြောင်း ညွှန်ပြနေပါသည်။ သို့သော် ဤအခြေအနေကိုပင် တွယ်တာခြင်း မပြုဘဲ ဆက်လက်၍ သတိဖြင့် ရှုမှတ်သွားရန် အရေးကြီးပါသည်။